Προς: ΑΣΕΠ
Κάθε ενδιαφερόμενο
Κάθε ενδιαφερόμενο
Αναγνωρίζοντας τη δυσκολία σωστής διατύπωσης και επιστημονικής ακρίβειας σε 56 ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών, αλλά ταυτόχρονα και τη μεγάλη ευθύνη που πρέπει να έχουν οι θεματοθέτες απέναντι σε εκατοντάδες εξεταζόμενους, που έχουν παρόμοια ευκαιρία μια φορά τη διετία, θέλω να διατυπώσω τις καλόπιστες παρατηρήσεις μου απέναντι σε κάποιες ερωτήσεις στο γνωστικό αντικείμενο ΒΙΟΛΟΓΙΑ της ειδικότητας των Βιολόγων. Οι ερωτήσεις αυτές σχετίζονται με το άμεσο γνωστικό και ερευνητικό μου αντικείμενο αλλά και με ύλη που έχω διδάξει για κάποια χρόνια τώρα σε φοιτητές Βιολογίας, δηλαδή νυν και μελλοντικούς διαγωνιζόμενους.
Συγκεκριμένα:
Ερώτηση 18
Οι υποδοχείς των στεροειδών ορμονών ρυθμίζουν τη μεταγραφή των γονιδίων όταν προσδεθούν:
α)στο μη μεταγραφόμενο τμήμα του γονιδίου.
β)στο πρώτο εξόνιο του γονιδίου.
γ)στον υποκινητή.
δ)στον ενισχυτή που είναι απαραίτητος για τη λειτουργία του υποκινητή
Τα στοιχεία απόκρισης σε στεροειδείς ορμόνες βρίσκονται τόσο σε ενισχυτές όσο και σε υποκινητές (υπάρχει εκτεταμένη βιβλιογραφία) Επίσης είναι γνωστό (αλλά και Genes VII, 21.16, ότι οι υποκινητές και ενισχυτές περιέχουν (γενικά) παρόμοια ρυθμιστικά στοιχεία, και ότι συχνά τα όρια υποκινητή-ενισχυτή είναι δυσδιάκριτα. Σημειωτέον ότι το Genes αποτελεί διδακτικό σύγγραμμα σε αρκετά Τμήματα Βιολογίας/Μορ. Βιολογίας. Άρα δεν μπορεί κάποιος να επιλέξει ξεκάθαρα μεταξύ γ και δ. Επίσης έχουν βρεθεί λειτουργικά στοιχεία απόκρισης σε ορμόνες ακόμα και σε κωδικές περιοχές. Τέλος, και ο ενισχυτής και ο υποκινητής, υπό μια θεώρηση (και όχι με τον κλασικό ορισμό) ανήκουν στις μη μεταγραφόμενες περιοχές του γονιδίου καθότι το τεστ συμπληρωματικότητας δεν «διακρίνει» μεταξύ κωδικών περιοχών και cis-ρυθμιστικών στοιχείων Ίσως ο θεματοθέτης να θεωρεί σωστό το δ επειδή είναι συνηθέστερο (κυρίως για το GRE ρυθμ. στοιχείο), αλλά σε καμία περίπτωση το γ (και ίσως και το α) δεν είναι λάθος.
Ερώτηση 55
Όταν το γονίδιο που κωδικοποιεί την ινσουλίνη στον άνθρωπο εισαχθεί σε γονιμοποιημένα ωάρια ποντικού, τα οποία στη συνέχεια τα αφήνουμε να αναπτυχθούν, το γονίδιο της ινσουλίνης εκφράζεται σωστά στα κύτταρα του παγκρέατος στο ποντίκι. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι:
α)ο άνθρωπος και το ποντίκι έχουν κοινά συστήματα ρύθμισης της έκφρασης όλων των γονιδίων.
β)οι μηχανισμοί ανάπτυξης στα ποντίκια και στον άνθρωπο ρυθμίζονται ισχυρά.
γ)τα σήματα για την έκφραση ιστοειδικών γονιδίων είναι πολύ συντηρημένα κατά την ανάπτυξη.
δ)ο μεταβολισμός στα δύο είδη είναι όμοιος.
Για να εκφρασθεί το διαγονίδιο σωστά στο πάγκρεας ποντικιού πρέπει η διαγονιδιακή κατασκευή (construct) να φέρει και τα απαραίτητα cis-ρυθμιστικά στοιχεία. Η εκφώνηση δεν κάνει αναφορά σε ρυθμιστικά στοιχεία, αλλά μόνο στο γονίδιο, το οποίο κατά τον κλασικό ορισμό, δεν αρκεί για να επάγει την έκφραση του εαυτού του. Αλλά έστω ότι ο θεματοθέτης εννοεί ότι το διαγονίδιο φέρει τα ρυθμιστικά στοιχεία του ανθρώπινου γονιδίου της ινσουλίνης -και όχι, φαντάζομαι, του αντίστοιχου ποντικίσιου ή ενός διαφορετικού γονιδίου . Και πάλι είναι αβέβαιη η έκφραση του (και πολύ περισσότερο η σωστή), διότι εξαρτάται πού από την τυχαία θέση ενσωμάτωσης του διαγονιδίου στο γονιδίωμα του ζυγωτού του ποντικιού, κάτι που είναι γνωστό ως φαινόμενο θέσης (position effect).
Αν ακόμα θεωρήσουμε ότι όλα αυτά ήταν αυτονόητα, πάλι υπάρχει πρόβλημα με τις απαντήσεις. Συγκεκριμένα η επιλογή γ αναφέρει «τα σήματα για την έκφραση ιστοειδικών γονιδίων είναι πολύ συντηρημένα κατά την ανάπτυξη». Αν μπορώ να μπω στο πνεύμα του θεματοθέτη, η σωστή διατύπωση θα ήταν «τα σήματα για την έκφραση ιστοειδικών γονιδίων κατά την ανάπτυξη είναι πολύ συντηρημένα μεταξύ ανθρώπου και ποντικιού»
Ελπίζω οι παρατηρήσεις μου να μην ήταν κουραστικές. Δεν έχουν σκοπό να ανοίξουν κάποιο κύκλο αμφισβήτησης ή αντιπαράθεσης, απλώς είναι επισημάνσεις που διατυπώθηκαν δημόσια μόνο και μόνο να ληφθούν υπόψη από τον ΑΣΕΠ, τους θεματοθέτες και φυσικά από τους διαγωνιζόμενους.
Με τιμή,
Ιωάννης Χατζηδάκης
Δρ. Μοριακής Βιολογίας
Συγκεκριμένα:
Ερώτηση 18
Οι υποδοχείς των στεροειδών ορμονών ρυθμίζουν τη μεταγραφή των γονιδίων όταν προσδεθούν:
α)στο μη μεταγραφόμενο τμήμα του γονιδίου.
β)στο πρώτο εξόνιο του γονιδίου.
γ)στον υποκινητή.
δ)στον ενισχυτή που είναι απαραίτητος για τη λειτουργία του υποκινητή
Τα στοιχεία απόκρισης σε στεροειδείς ορμόνες βρίσκονται τόσο σε ενισχυτές όσο και σε υποκινητές (υπάρχει εκτεταμένη βιβλιογραφία) Επίσης είναι γνωστό (αλλά και Genes VII, 21.16, ότι οι υποκινητές και ενισχυτές περιέχουν (γενικά) παρόμοια ρυθμιστικά στοιχεία, και ότι συχνά τα όρια υποκινητή-ενισχυτή είναι δυσδιάκριτα. Σημειωτέον ότι το Genes αποτελεί διδακτικό σύγγραμμα σε αρκετά Τμήματα Βιολογίας/Μορ. Βιολογίας. Άρα δεν μπορεί κάποιος να επιλέξει ξεκάθαρα μεταξύ γ και δ. Επίσης έχουν βρεθεί λειτουργικά στοιχεία απόκρισης σε ορμόνες ακόμα και σε κωδικές περιοχές. Τέλος, και ο ενισχυτής και ο υποκινητής, υπό μια θεώρηση (και όχι με τον κλασικό ορισμό) ανήκουν στις μη μεταγραφόμενες περιοχές του γονιδίου καθότι το τεστ συμπληρωματικότητας δεν «διακρίνει» μεταξύ κωδικών περιοχών και cis-ρυθμιστικών στοιχείων Ίσως ο θεματοθέτης να θεωρεί σωστό το δ επειδή είναι συνηθέστερο (κυρίως για το GRE ρυθμ. στοιχείο), αλλά σε καμία περίπτωση το γ (και ίσως και το α) δεν είναι λάθος.
Ερώτηση 55
Όταν το γονίδιο που κωδικοποιεί την ινσουλίνη στον άνθρωπο εισαχθεί σε γονιμοποιημένα ωάρια ποντικού, τα οποία στη συνέχεια τα αφήνουμε να αναπτυχθούν, το γονίδιο της ινσουλίνης εκφράζεται σωστά στα κύτταρα του παγκρέατος στο ποντίκι. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι:
α)ο άνθρωπος και το ποντίκι έχουν κοινά συστήματα ρύθμισης της έκφρασης όλων των γονιδίων.
β)οι μηχανισμοί ανάπτυξης στα ποντίκια και στον άνθρωπο ρυθμίζονται ισχυρά.
γ)τα σήματα για την έκφραση ιστοειδικών γονιδίων είναι πολύ συντηρημένα κατά την ανάπτυξη.
δ)ο μεταβολισμός στα δύο είδη είναι όμοιος.
Για να εκφρασθεί το διαγονίδιο σωστά στο πάγκρεας ποντικιού πρέπει η διαγονιδιακή κατασκευή (construct) να φέρει και τα απαραίτητα cis-ρυθμιστικά στοιχεία. Η εκφώνηση δεν κάνει αναφορά σε ρυθμιστικά στοιχεία, αλλά μόνο στο γονίδιο, το οποίο κατά τον κλασικό ορισμό, δεν αρκεί για να επάγει την έκφραση του εαυτού του. Αλλά έστω ότι ο θεματοθέτης εννοεί ότι το διαγονίδιο φέρει τα ρυθμιστικά στοιχεία του ανθρώπινου γονιδίου της ινσουλίνης -και όχι, φαντάζομαι, του αντίστοιχου ποντικίσιου ή ενός διαφορετικού γονιδίου . Και πάλι είναι αβέβαιη η έκφραση του (και πολύ περισσότερο η σωστή), διότι εξαρτάται πού από την τυχαία θέση ενσωμάτωσης του διαγονιδίου στο γονιδίωμα του ζυγωτού του ποντικιού, κάτι που είναι γνωστό ως φαινόμενο θέσης (position effect).
Αν ακόμα θεωρήσουμε ότι όλα αυτά ήταν αυτονόητα, πάλι υπάρχει πρόβλημα με τις απαντήσεις. Συγκεκριμένα η επιλογή γ αναφέρει «τα σήματα για την έκφραση ιστοειδικών γονιδίων είναι πολύ συντηρημένα κατά την ανάπτυξη». Αν μπορώ να μπω στο πνεύμα του θεματοθέτη, η σωστή διατύπωση θα ήταν «τα σήματα για την έκφραση ιστοειδικών γονιδίων κατά την ανάπτυξη είναι πολύ συντηρημένα μεταξύ ανθρώπου και ποντικιού»
Ελπίζω οι παρατηρήσεις μου να μην ήταν κουραστικές. Δεν έχουν σκοπό να ανοίξουν κάποιο κύκλο αμφισβήτησης ή αντιπαράθεσης, απλώς είναι επισημάνσεις που διατυπώθηκαν δημόσια μόνο και μόνο να ληφθούν υπόψη από τον ΑΣΕΠ, τους θεματοθέτες και φυσικά από τους διαγωνιζόμενους.
Με τιμή,
Ιωάννης Χατζηδάκης
Δρ. Μοριακής Βιολογίας
πηγή:alfavita.gr
1 σχόλιο:
Καλησπερα συνάδελφοι. Ωρομίσθιος είμαι και εγώ, του κλάδου ΠΕ04 των Βιολόγων, από Ηράκλειο Κρήτης πρόσφατα υποβλειθήσας στο μαρτύριο των εξετάσεων του ΑΣΕΠ. Αφού συμφωνήσω απόλυτα με το άρθρο του καθηγητή για τα θέματα των Βιολόγων, να προσθέσω ότι πιστεύω οτι ήταν ένα πολύ καλά οργανωμένο σχέδιο για να χτυπήσουν τον κλάδο μας εφέτος για άγνωστο προσωπικά λόγο. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να δυσκολέψεις τισ εξετάσεις που είναι κοινά αποδεκτοί, αλλά αυτό που συνέβη εφέτος ήταν επιεικώς απαράδεκτο και έχει εξοργίσει αρκετούς συνάδελφους. Τουλάχιστον, το 80% των ερωτήσεων απαιτούσε εξειδικευμένες γνώσεις 2 συγκεκριμένα κλάδων της Μοριακής και Κυτταρικής Βιολογίας που φαντάζομαι ακόμη και διδακτορικούς θα δυσκόλευε να απαντήσουν. Αυτή η αναίτια λοιπόν επίθεση στον κλάδο μας από το υπουργείο έχει φέρει σε πολύ δύσκολη θέση αρκετούς συνάδελφους Βιολόγους που δουλεύουν χρόνια τώρα ως ωρομίσθιοι και είχαν επενδύσει πολλές ελπίδες (καθώς και χρήματα)για το φετινό διαγωνισμό (συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μου). Αλλά πότε το υπουργείο έδειξε εκτίμηση στο έργο μας για να δείξει και τώρα;
Με εκτίμηση,
Σ. Π.
Δημοσίευση σχολίου